SYTUACJA OSOBY DOZNAJĄCEJ PRZEMOCY
W
obraz osoby doświadczającej przemocy wpisany jest charakterystyczny
sposób funkcjonowania, wynikający przede wszystkim z poziomu
wiktymizacji, na jakim ta osoba się znajduje. Powinien on być
uwzględniany przy opracowywaniu planu pomocy i rozpoznawaniu dostępu do
zasobów, którymi poszkodowany dysponuje. Specyfiką przemocy w rodzinie
są problemy współistniejące, takie jak: nadużywanie środków
psychoaktywnych przez którąś ze stron, współuzależnienie osoby
poszkodowanej, PTSD u ofiar, zaburzenia osobowości i choroby psychiczne
oraz inne. Czynniki, te możemy podzielić na:
ZNIEWALAJĄCE – siły i procesy, które będą sprzyjały pojawianiu się lub utrwalaniu przemocy,WYZWALAJĄCE – siły i procesy pozwalające na zapobieganie pojawianiu się kolejnych aktów przemocy oraz umacniające ofiarę przemocy w podejmowaniu działań mających na celu przerwanie przemocy w rodzinie.
ŹRÓDŁAMI CZYNNIKÓW ZNIEWALAJĄCYCH I WYZWALAJĄCYCH MOGĄ BYĆ:
warunki
bytowe, postawy osób znaczących, dostępność i jakość instytucjonalnych
form interwencji i wsparcia, styl zachowania, osobowość i inne
właściwości ofiary, specyfika relacji interpersonalnych między ofiarą i
sprawcą, inne znaczące relacje interpersonalne np. dzieci, pamięć
minionych doświadczeń życiowych ofiary.
CZYNNIKI ZNIEWALAJĄCE – utrudniające osobie doznającej przemocy wychodzenie z sytuacji przemocy domowej:
- mity i stereotypy podtrzymujące przemoc,
- milczenie świadków,
- działające mechanizmy przemocy (cykle przemocy, wyuczona bezradność, zjawisko „prania mózgu”, proces wtórnej wiktymizacji: burzenie utrwalonych przekonań, wtórne zranienie, przybranie tożsamości ofiary),
- czynniki podtrzymujące przemoc:
– wewnętrzne: osobowość, urazy i choroby psychiczne, niedojrzałość emocjonalna itp.,
-zewnętrzne:
zła sytuacja rodzinna i ekonomiczna, autokratyczny i bezwzględny model
wychowania, brak zatrudnienia nieodpowiednie wzorce przekazane przez
otoczenie.
CZYNNIKI WYZWALAJĄCE – pomagające w zatrzymaniu przemocy i wyjściu z sytuacji przemocy domowej to:
- zasoby wewnętrzne (umiejętności i wiedza, działania i konkretne zachowania, dotychczasowe sposoby radzenia sobie z sytuacją problemową, plany i marzenia, doświadczenia życiowe),
- zasoby zewnętrzne (inni ludzie – rodzina, znajomi, dzieci, instytucje, dobra materialne, środowisko naturalne).
W WYCHODZENIU Z SYTUACJI PRZEMOCY POMAGA:
- powiedzenie innym o doznawanej przemocy – przełamanie tabu milczenia i sekretu,
- zwrócenie się o pomoc do sąsiadów, przyjaciół, rodziny,
- skorzystanie z pomocy instytucji – ośrodki pomocy społecznej, stowarzyszenia zajmujące się pomocą osobom w trudnej sytuacji życiowej, punkty informacyjno-konsultacyjne, hostele itp.,
- skorzystanie z poradni, rozmowa ze specjalistą zajmującym się sprawami przemocy,
- pójście na spotkanie grupy wsparcia,
- wezwanie Policji,
- uruchomienie procedury „Niebieskie Karty”,
- podjęcie kroków prawnych i wykorzystanie możliwości prawnych (alimenty, postępowanie karne, separacja, rozwód).
KIERUNKI PRACY Z OSOBĄ DOZNAJĄCĄ PRZEMOCY TO PRZEDE WSZYSTKIM SKUPIENIE SIĘ NA POSZCZEGÓLNYCH OBSZARACH
- nauka dbania o bezpieczeństwo własne i dzieci,
- zmiana postawy wobec siebie,
- wskazywanie obszarów kompetencji – poszukiwanie, wzmacnianie, wydobywania zasobów osobistych,
- określenie potrzeb, wynikających z nich celów oraz ich realizacja,
- zwiększenie poczucia mocy osobistej, wpływu kontroli,
- zmiana relacji ze sprawcą,
- zachęcenie do samodzielności,
- asertywność,
- pomoc w konkretnych sprawach.
